top of page
Historiek 1.jpg

HISTORIEK

Het spoorwegstation werd opgericht in 1879-1880 aan de spoorlijn Gent-Dendermonde, een van de oudste (1837) spoorlijnen in ons land. Het station dat nog steeds in gebruik is vervangt een ouder en kleiner station. De lijn loopt parallel aan de steenweg Wetteren-Dendermonde doorheen de dorpskom van de gemeente Schoonaarde die tot 1873 slechts een gehucht was van Wichelen.
Het stationsplein ervoor was wellicht al in het laatste kwart van de 19de eeuw afgebakend met kasseien binnen een heden ook nog grotendeels open ruimte. De ruimte gevormd door het stationsplein is mee opgenomen in de bescherming als monument.
Het stationsgebouw bezit typologisch, naar aanleg en voorkomen de gebruikelijke karakteristieken van een landelijk stationsgebouw uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Het omvat als hoofdgebouw een hoger gedeelte van twee bouwlagen en drie traveeën opgericht als woning voor de stationschef. De lokettenzaal en wachtzaal voor het publiek zijn ondergebracht in het iets smaller, lager gedeelte van één bouwlaag en zes traveeën, beide onder zadeldak met ruitvormig gelegde kunstleien. Aan de andere kant van het hoofdvolume sluit een lagere aanbouw aan met plat dak.
Ook stilistisch bezit het station de representatieve eigentijdse kenmerken van de landelijke stationsarchitectuur met toepassing van de gebruikelijke materialen en vormgeving. Bakstenen constructie met verwerking van hardsteen voor horizontaliserende lijsten en in de bogen van de venster- en deuropeningen. Voor- en perrongevel met door hoeklisenen gemarkeerd hoofdgebouw. De getoogde geveldoorbrekingen zijn geaccentueerd door licht uitspringende bakstenen omlijstingen en dito lekdrempelversiering. De middentravee van het hoofdgebouw is geaccentueerd door een ronde oculus onder het frontonvormig verhoogd gedeelte van de geprofileerde kroonlijst. Dit met baksteen omlijst zoldervenster bezit een radvormige tracering. Beide zijgevels bevatten twee blinde bovenvensters en een omlijste ronde oculus waarvan één eveneens de radvormige tracering bewaart. De omlopende geprofileerde en gekorniste kroonlijst lijnt het gebouw bovenaan op een fraaie wijze af. Meerdere in blauw en wit geschilderde opschriften met gemeentenaam Schoonaarde. De meeste muuropeningen bewaren hun oorspronkelijk houtwerk. Het interieur bewaart grotendeels zijn oorspronkelijke indeling en belangrijke elementen van zijn aankleding onder meer: houten trap met dito spijlenleuning en geprofileerde trappaal, al dan niet deels beglaasde binnendeuren, een aantal tegelvloeren met decoratief patroon gevormd door zwarte en lichtgele zeshoekige tegels, beglaasd raamwerk in lokettenwand.
Wachthuisje op het perron. Bakstenen bijgebouwtje van één bouwlaag en drie traveeën onder zadeldak met Boomse pannen (houten, getande sierdakrand). In dit gebouwtje bevinden zich een schuilruimte en een kleine opslagplaats. Gevels met omlopende arduinen plint. Brede ramen onder metalen lateien (I-profielen met rozetten) en met metalen profielen die de vensters in smalle glasstroken onderverdelen met decoratieve tracering in de bovenlichten. Binnenwanden met hoge betegelde plint en bewaarde vloer.


WAARDEN
De geselecteerde items industrieel erfgoed situeren zich zowel in een landelijk als verstedelijkt gebied. Het zijn gave voorbeelden en/of relevante getuigenissen van de kleinschalige ambachtelijke private industriële activiteit uitgeoefend in de nabijheid van het woonhuis evenals van de grootschalige industrie gerealiseerd door belangrijke nijveraars. Vooral te Baasrode treft men gediversifieerd industrieel erfgoed aan dat gerelateerd was aan zijn historisch belangwekkende scheepsnijverheid evenals voorbeelden van landelijke ambachtelijke industriële activiteit. In dezelfde gemeente rest een uitzonderlijk grootschalig project van een door een 'verlichte' industrieel aangelegde wijk met woningen zowel voor de directeur als voor het personeel en met voorzieningen voor ontspanning.
Het geselecteerd industrieel patrimonium vertoont voldoende intrinsieke kwaliteiten met betrekking tot de industrieel-archeologische, (architectuur- en cultuur-) historische en/of sociaal-culturele waarde. Het zijn representatieve en veelal zeldzame voorbeelden van de kenmerkende industriële architectuur waarbij de typologie naar de functie verwijst en meestal met behouden installatie, werktuigen of gereedschap. Het betreft in hoofdzaak 19de- en 20ste-eeuwse relicten die getuigen van de ontwikkelingen en vernieuwingen op economisch en technologisch vlak (mechanisering, elektrificatie). Ook illustratieve materiële getuigen van de evolutie van de infrastructuur voor vervoer over waterlopen en per spoor komen aan bod. Spoorwegstation van de NMBS met inbegrip van het wachthuisje op het tegenovergelegen perron en het bijhorend gekasseid stationsplein is beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde, industrieel-archeologische waarde, sociaal-culturele waarde
in casu architectuurhistorische waarde: Als voorbeeld van een goed bewaard landelijk station dat circa 1880 door de Staat werd gebouwd en waarbij een authentiek wachthuisje van een zeldzaam (geworden) type aan de overzijde van het perron staat. Het bak- en hardstenen stationsgebouw is typologisch en stilistisch representatief voor de landelijke stationsarchitectuur uit het laatste kwart van de 19de eeuw. De stationssite wordt tevens bepaald door het bijhorend gekasseid plein, dat als eenvoudig stationsplein ruimtelijk en visueel een historische eenheid en samenhang vertoont met het station en getuigt van de wijze waarop een spoorwegstation achter een bestaande bebouwing, gelegen aan een 'steenweg', werd ingepast.
Op 1 juli 2004 werd het stationsgebouw gesloten. Sinds 2014 staat op het perron een biljetautomaat.
In 2023 werd er door stad Dendermonde een bouwvergunning afgeleverd om het station te renoveren met behoud van de historische waarden naar een eventlocatie.
De werken werden aangevat in 2024 en zullen worden afgerond tegen 1 november 2024. Het gebouw werd zo goed mogelijk gerenoveerd om het te herstellen in zijn oorspronkelijke staat rekening houdende met de huidige EPB normen en veiligheidsnormen.

Vanaf 1 november 2024 zal het toenmalige stationsgebouw zijn nieuwe bestemming als eventlocatie krijgen.

bottom of page